Vaststelling regionaal beleidskader Opvang en Bescherming: "Moed Moet"

Moed moet: Beleidskader Opvang en Bescherming 2018-2019
In het najaar stelden alle gemeenten in het centrumgemeentegebied van Amersfoort het gezamenlijke regionale beleidskader Opvang en Bescherming vast: Het kader waarbinnen we de komende jaren samen met cliënten en aanbieders werken aan de omvorming van opvang en beschermd wonen. We volgen de leidende principes uit het meerjarig beleidskader sociaal domein. We werken toe naar een ondersteuningscontinuüm van preventie, ambulante begeleiding, zo nodig ondersteuning met noodzakelijk verblijf, en nazorg. Principes als meer aandacht voor preventie en herstel, hulp dichtbij, steun van het eigen netwerk en maatwerk staan daarin centraal.

In 2017  is tevens een regionaal uitvoeringsplan opgesteld, waarin de regionale prioriteiten voor de komende jaren zijn beschreven:

• Afspraken over regionale samenwerking per 2020 (beoogde datum doordecentralisatie beschermd wonen)
• het inrichten van een centrale toegang voor toeleiding naar een passende vorm van beschermd wonen.
• Passende spreiding van voorzieningen over de regio en uitstroom mogelijkheden naar passende woningen
• Ontwikkeling PGB wooninitiatieven en wooninitiatieventoeslag.
• Een sluitende aanpak voor ondersteuning van mensen met verward gedrag: het inrichten van een meldpunt voor niet-acute situaties en het organiseren van passend vervoer.

In lijn met de beoogde transformatie van beschermd wonen, is de ondersteuning met noodzakelijk verblijf in de bestuurlijke aanbesteding voor 2018 ingekocht als drie verschillende arrangementen. Deze inkoopafspraken zijn gemaakt voor 2018, met de mogelijkheid tot verlenging in 2019.
Vooruitlopend op de implementatie van het uitvoeringsplan is in 2017 al een start gemaakt met het   ontwikkelen van een centrale toegang voor ondersteuning met noodzakelijk verblijf. Door de wethouders van de regio is besloten om de uitvoering van de centrale toegang door of onder regie van de gemeente Amersfoort te laten vallen.

Ondersteuning voor mensen met verward gedrag

In 2016 werkten we met regiogemeenten en een groot aantal partners aan het beter sluitend maken van de ondersteuning van mensen die soms verward kunnen zijn. Raadsinformatiebrief 2017-097 Ondersteuning mensen met verward gedrag. Vanwege de grote samenhang met het beleidskader Opvang en Bescherming is deze inzet onderdeel geworden van het regionale uitvoeringsplan voor het bredere regionale beleidskader Opvang en Bescherming: Moed Moet.
Vermindering druk op de maatschappelijke opvang
In 2016 en 2017 constateerden we een toenemend beroep op maatschappelijke opvang. We lieten het Trimbos onderzoek doen naar de achtergrond van mensen in de opvang en bespraken met partners hoe wij de instroom kunnen beperken en de uitstroom verbeteren.
Raadsinformatiebrief 2017-086 Structurele mogelijkheden vermindering druk op de opvang
Om instroom te voorkomen zijn nieuwe afspraken gemaakt met GGD regio Utrecht, wijkteams en woningcorporaties.
We bespraken met wijkteams, partners die bemoeizorg bieden en partners die ambulante GGZ bieden op welke wijze de samenwerking versterkt kan worden. Hieraan werken wij het komende jaar verder.
Afspraken met regiogemeenten hierover zijn onderdeel van de uitvoering van het regionale beleidskader Opvang en Bescherming.

Huiselijk geweld en kindermishandeling

In 2017 bezocht de inspectie voor jeugd en gezondheidszorg opnieuw alle Veilig Thuis organisaties. Veilig Thuis in onze regio kreeg een voldoende (de hoogst mogelijke uitkomst). De politie investeerde in 2017 veel in een efficiëntere toeleiding van meldingen naar Veilig Thuis. De SAVE teams en wijkteams investeren blijvend in hun samenwerking, onder andere in de kenniswerkplaats veiligheid van de wijkteams.
In 2016 hebben de zes Utrechtse regio’s de intentie uitgesproken om te komen tot gezamenlijke meerjarige afspraken voor de uitvoering van Veilig Thuis en (preventieve) jeugdbescherming en jeugdreclassering (SAVE). Kort daarop startte een landelijk proces gericht op het garanderen van continuïteit van een landelijk dekkend netwerk van gecertificeerde instellingen (jeugdbescherming en jeugdreclassering). Hiervoor is ook advies gevraagd aan de landsadvocaat, over welke juridische opties er zijn voor het inkopen van de jeugdbeschermingstaken die alleen mogen worden uitgevoerd door gecertificeerde instellingen. Eind 2017 hebben alle regio's het advies gekregen om over de uitvoering van deze taken afspraken te maken na het doorlopen van een subsidietender. De voorbereiding is hiervoor gestart, met als doel per 2019 meerjarige afspraken te hebben.
Centrumgemeenten Utrecht en Amersfoort gaven gezamenlijk opdracht tot uitvoering van een project om de multidisciplinaire aanpak++ tot stand te brengen in onze regio. MDA++ heeft tot doel het blijvend doorbreken van geweldspiralen, in het bijzonder het doorbreken van de intergenerationele overdracht van geweld. In acuut gevaarlijke situaties en structureel onveilige situaties moet door nauwere samenwerking tussen zorg, strafrechtketen en specialistische GGZ  een effectievere aanpak komen. Deze aanpak krijgt via een pilot in 2018 verder vorm.
Voor 2018 maakten we afspraken over de voortzetting van hulpverlening door de Tussenvoorziening en Pretty Woman aan sekswerkers, waar gewenst ook gericht op uitstappen. Tot 2018 werd dit bekostigd met stimuleringsmiddelen van de rijksoverheid.

Fraudebeleidskader Bijstandsuitkeringen

De gemeenteraad heeft in Amersfoort in mei ’17 het nieuwe Beleidskader fraudepreventie en –bestrijding bijstandsuitkeringen vastgesteld met als uitgangspunten:
a. Preventie heeft prioriteit
b. Snelle detectie beperkt de schade
c. Samen handhaven levert meer op
d. Capaciteit slim inzetten
e. Kordaat optreden bij fraude

Ons college zet in op preventie, het voorkómen en het snel stoppen van fouten en fraude. Dit bespaart de uitkeringsgerechtigde diverse problemen en bespaart de gemeente geld en tijd. Dit is een duurzamere oplossing dan handhaving achteraf. Preventie heeft prioriteit, maar fraude wordt niet getolereerd: onterecht verstrekte uitkeringen worden teruggevorderd en er kan een boete opgelegd worden. Op een later moment zal een sociaal-domeinbreed fraudebeleidskader worden opgesteld waarin de hier geformuleerde uitgangspunten zullen worden opgenomen.

Ontwikkeling Fraudebeleidskader Sociaal Domein

In 2017 zijn de eerste concrete stappen gezet om te komen tot een sociaaldomeinbreed fraudebeleidskader. Het te ontwikkelen fraudebeleid heeft als doel om tot rechtmatige besteding van zowel uitkerings- als zorgbudgetten te komen. Het college acht het van belang dat beleid dat hierop wordt ontwikkeld zo goed mogelijk past en aansluit op de specifieke uitvoeringspraktijk van de gemeente Amersfoort. Dit maakt dat ervoor is gekozen om opgedane ervaringen op het gebied van fraudepreventie en –bestrijding als uitgangspunt te nemen. De gemeente Amersfoort loopt voorop in de beleidsontwikkeling op dit onderwerp waardoor elders beschikbare informatie in de vorm van best practices nog niet of nauwelijks aanwezig is en wij alleen onze eigen Amersfoortse ervaring erop in kunnen zetten. In het ontwikkeltraject wordt daarom samengewerkt met de Stichting Wijkteams die een prominente rol heeft in het proces voor zowel uitvoering van de Wmo als de Jeugdwet. Dit is een arbeidsintensief traject en vergt de nodige tijd.
In 2017 hebben verschillende meerdere sessies plaatsgevonden met medewerkers van de wijkteams en is aan de hand van actuele casuïstiek breed gediscussieerd over knelpunten in fraudepreventie en –bestrijding en mogelijke oplossingsrichtingen. De komende tijd wordt deze discussie voortgezet, vindt verdieping plaats en wordt ze breder getrokken naar andere wijkteamleden, teamleiders en bij de gemeente betrokken medewerkers. Uiteindelijk moet dit leiden tot een set gerichte en voor de Amersfoortse praktijk geschikte maatregelen om fraude in het sociaal domein te voorkomen en te bestrijden.

Nieuwe werkwijze ter implementatie van nieuwe klachten- en bezwaarprocedures

Gemeente Amersfoort heeft de klachten- en bezwaarprocedures in het sociale domein aangepast. Per 1 juli 2017 is een nieuwe klachten- en bezwarencoördinator sociaal domein aangesteld. De nieuwe klachten- en bezwarencoördinator begeleidt cliënten van de gemeente en Stichting Wijkteams vanuit een onafhankelijke positie binnen de gemeente, is een luisterend oor, bemiddelt bij conflicten en is aanjager wanneer cliënten dreigen vast te lopen in bureaucratische processen.
Tevens is er sinds juli 2017 ook de mogelijkheid om klachten en bezwaren voor te leggen aan een onafhankelijke commissie. Voor klachten over Jeugdhulp en voor bezwaren tegen besluiten op basis van de Participatiewet bestond deze mogelijkheid al maar dit wordt verder uitgebreid naar de andere gebieden binnen het sociaal domein. Insteek is om klachten en bezwaren zoveel mogelijk in gezamenlijkheid en in een gesprek op te lossen, maar als dit ontoereikend is dan heeft de cliënt de mogelijkheid zich te wenden tot een onafhankelijke commissie.
Gedurende het tweede deel van 2017 heeft doorontwikkeling en uniformering van deze processen plaatsgevonden. Hierbij is gebruik gemaakt van de ervaringen die in de praktijk zijn opgedaan. In de tweede helft zijn tevens - waar nodig - aanpassing van regelingen en verordeningen doorgevoerd. Ook is de werving voor de nieuwe leden van de klachten en bezwaarcommissie sociaal domein in gang gezet. Het streven is om aan het eind van het eerste kwartaal 2018 al de nieuwe klachten- en bezwaarprocedures sociaal domein geformaliseerd en operationeel te hebben.