Ambities

Als gemeente brengen we zoveel mogelijk de risico’s in beeld die we lopen, zodat we adequate maatregelen kunnen treffen. We streven ernaar dat het optreden van risico’s zo weinig mogelijk effect heeft op de uitvoering van het bestaande beleid. Amersfoort wil het risicobewustzijn van medewerkers in de organisatie verder stimuleren en maatregelen treffen ter voorkoming of beperking van risico’s. Daarnaast beoordeelt de gemeente het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen geeft inzicht in hoeverre de gemeente in staat is om de financiële gevolgen van de risico's op te vangen (dan hebben we 'voldoende vet op de botten').

Beleid

Zoals opgenomen in de nota financiële ijkpunten, is het beleid van de gemeente om minimaal een weerstandsratio van 1 na te streven. Het weerstandsvermogen bestaat uit de benodigde weerstandscapaciteit in relatie tot de beschikbare weerstandscapaciteit.

Onze inzet

Twee keer per jaar, bij de Jaarrekening en bij de Begroting, voeren we in de organisatie een uitgebreide risico-inventarisatie uit. Ook binnen het college staan we stil bij de risico's. Daarnaast maken we voor de Jaarrekening een update van deze inventarisatie. Risico’s met financiële effecten worden meegenomen bij de bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit.
Buiten de P&C-cyclus is het risicomanagement ingericht per thema, zoals grote fysieke projecten, sociaal domein, verbonden partijen of subsidies. Risicosessies waarbij we voor projecten en/of beleid breed kijken naar risico's en maatregelen, vormen hierbij een belangrijk onderdeel. Bewustwording van risico’s is een belangrijke stap in het beheersen van risico’s. Regelmatig staan we stil bij onze doelstellingen van beleid, programma of project. En denken we na over welke risico's het bereiken van deze doelstellingen in de weg staan. Pas als we onze risico's kennen, kunnen we ook gepaste maatregelen treffen.

Benodigde weerstandscapaciteit

Tabel: PW.01 Benodigde weerstandscapaciteit   (bedragen x € 1.000.000,--)

Programma

JAARREKENING 2017

BEGROTING 2018

(stand 31-12-2017)

(stand 1-06-2017)

1

Bestuur en dienstverlening

0,5

0,5

2

Veiligheid en handhaving

0,5

0,6

3

Stedelijk beheer en milieu

2,7

2,7

4

Sociaal domein

6,6

6,6

5

Onderwijs

0,6

0,6

6

Sport

1,7

2,8

7

Ruimtelijke ontwikkeling

15,3

13,5

8

Wijkontwikkeling en wonen

0,1

0,1

9

Mobiliteit

1,0

0,9

10

Economie en duurzaamheid

0,0

0,0

11

Cultuur

0,2

0,4

12

Financiën en belastingen

4,1

5,0

13

Bedrijfsvoering

2,7

1,9

Totaal benodigde weerstandscapaciteit

36,0

35,6

Ons financiële risicoprofiel bepaalt onze benodigde weerstandscapaciteit. Dit is het bedrag dat nodig is om de mogelijke financiële gevolgen van de risico's op te vangen. Deze benodigde weerstandscapaciteit bedraagt, bij een zekerheid van 90%, € 36,0 miljoen. Dit betekent dat we met 90% zekerheid kunnen zeggen dat het totale risicobedrag tussen de € 0 en €  36,0 miljoen uitkomt. Dit bedrag hebben we maximaal nodig om onze risico's financieel op te kunnen vangen. Ten opzichte van de vorige inventarisatie (Begroting 2018) is de benodigde weerstandscapaciteit licht gestegen.  
Onderstaande tabel laat zien hoe de benodigde weerstandscapaciteit vanuit de verschillende programma's is opgebouwd. Deze tabel geeft inzicht in de belangrijkste tien financiële risico's van de gemeente Amersfoort. Het gaat hier om de belangrijkste risico's gerangschikt naar financiële impact. De kans dat het risico optreedt bepaalt samen met het financiële gevolg de impact van het risico op het risicoprofiel. De financiële impacts van onderstaande risico's is opgenomen binnen de totaal benodigde weerstandscapaciteit zoals hierboven genoemd.

Tabel: PW.02 Top 10 belangrijkste financiële risico's   (bedragen x € 1.000.000,--)

Risico

Programma

Benodigde weerstands- capaciteit

1

Grondexploitatie Wieken Noord

7. Ruimtelijke ontwikkeling

3,4

2

Grondexploitatie Vathorst Bedrijventerrein

7. Ruimtelijke ontwikkeling

3,4

3

Grondexploitatie Lichtenberg

7. Ruimtelijke ontwikkeling

3,2

4

Grondexploitatie Eemkwartier / Puntenburg

7. Ruimtelijke ontwikkeling

1,2

5

Specialistische zorg, bescherming en veiligheid

4. Sociaal domein

1,2

6

Rijksmiddelen ten behoeve van sociaal domein

4. Sociaal domein

1,1

7

Herverdeling centrumgemeente

4. Sociaal domein

1,0

8

Investeringsbudget renovatie Stadhuis

13. Bedrijfsvoering

0,9

9

Algemene uitkering

12. Financiën en Belastingen

0,8

10

Grondexploitatie Vathorst (OBV)

12. Financiën en Belastingen

0,7

Beschikbare weerstandscapaciteit

De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de saldireserve en de reserve sociaal domein. Deze reserves kunnen we inzetten om de financiële gevolgen van de risico’s op te vangen. De standen van de reserves zijn vóór bestemming van het resultaat.

Tabel: PW.03 Beschikbare weerstandscapaciteit   (bedragen x € 1.000.000,--)

JAARREKENING 2016

JAARREKENING 2017

Stand saldireserve

77,0

71,9

Reserve sociaal domein

10,3

19,6

Totaal weerstandscapaciteit

87,3

91,5

 

Weerstandsvermogen

Als indicator gebruiken we het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen is de beschikbare weerstandscapaciteit gedeeld door de benodigde weerstandscapaciteit. Met andere woorden: het bedrag dat we aan reserves beschikbaar hebben om de financiële gevolgen van de risico's op te vangen, gedeeld door de het bedrag dat we op basis van ons risicoprofiel nodig hebben. Deze ratio moet groter of gelijk zijn aan 1. In dat geval is de beschikbare weerstandscapaciteit minstens even groot als de benodigde.
Onderstaande tabel geeft het verloop van het weerstandsvermogen in vergelijking tot de jaarrekening 2016. Hieruit blijkt dat ons weerstandsvermogen nagenoeg gelijk is gebleven. Enerzijds zijn er risico’s afgenomen; anderzijds zijn er BBV-wijzigingen geweest waardoor we geen risicovoorziening meer binnen de grondexploitaties zelf mogen hebben. Dit zorgt voor een groter risicoprofiel voor de gemeente als geheel. In de jaarrekening 2016 hadden we een deel van de Saldireserve hiervoor gecompartimenteerd om dat deel van de risico’s op te vangen. Nu lopen deze risico’s mee in de totale benodigde weerstandscapaciteit en is ook de gehele Saldireserve weer beschikbaar als beschikbare weerstandscapaciteit.

Tabel: PW.04 Verloop van het weerstandsvermogen   (bedragen x € 1.000.000,--)

JAARREKENING 2016

JAARREKENING 2017

Beschikbare weerstandscapaciteit

87,3

91,5

Benodigde weerstandscapaciteit

33,9

36,0

Weerstandsvermogen (ratio)

2,6

2,5

Financiële kengetallen

Met ingang van de jaarrekening 2015 is het conform het BBV verplicht om enkele financiële kengetallen op te nemen in de jaarstukken. Voor deze kengetallen wordt verwezen naar het overzicht met ijkpunten (Tabel: JP.01 in het hoofdstuk: 'Financieel resultaat 2017').