De transitie naar een CO ₂ neutrale stad in 2030 en een circulaire economie vraagt om een meer regisserende rol van ons als lokale overheid. De opgaven zijn groot en ambitieus. Met een faciliterende en stimulerende aanpak hebben we de afgelopen jaren veel bereikt, maar dit is niet voldoende. Daarom zijn in 2017 zowel de Opgave CO2neutraal 2030 nader uitgewerkt met een bijbehorend uitvoeringsprogramma voor 2018 (zie Beleidsprogramma 3 Stedelijke Beheer en Milieu), maar ook een Plan van Aanpak Versnelling Circulaire Economie uitgewerkt. (zie beleidsprogramma 10, Duurzaamheid en Innovatie)

Toekomstfonds Duurzame Ontwikkeling 2017
Om doelgerichte duurzame en innovatieve projecten en initiatieven in de stad te ondersteunen is het Toekomstfonds Duurzame Ontwikkeling opgezet. In 2017 is opnieuw geld beschikbaar gesteld en zijn 6 nieuwe initiatieven ondersteund. Initiatieven die worden ondersteund met totaal 220.000 euro uit het Toekomstfonds Duurzame Ontwikkeling en zelf 445.000 euro aan cofinanciering inbrengen.

De volgende projecten hebben in 2017 financiële ondersteuning ontvangen uit het toekomstfonds:

De Buurauto
Duurzame laadpalen voor elektrische deelauto’s
Buurauto BV biedt elektrische auto’s aan die Amersfoorters kunnen delen met hun buren of bekenden. Met de bijdrage uit het toekomstfonds onderzoeken de initiatiefnemers hoe het mogelijk wordt om de laadpalen voor de deelauto’s te plaatsen in de openbare ruimte en aan te sluiten op de elektra van iemands woning of bedrijf die tevens lid is van Buurauto. Het is de bedoeling de laadpalen te plaatsen in buurten waar al duurzame wijkinitiatieven zijn zodat de laadpaal energie krijgt via een schone bron: bijvoorbeeld van zonnepanelen op een dak.

De Bouwkringloop
De Bouwkringloop doorbreekt de cirkel van weggooien van bouwmaterialen. Het wordt een bijzonder type winkel in Amersfoort waar straks doe-het-zelvers, zelfbouwers en aannemers terecht kunnen voor meer dan honderd gebruikte bouwmaterialen om te hergebruiken.

Raw Metals
Raw Metals is een initiatief van Scope Design & Strategy, Geesa en HKS Metals bv om schrootafval te verwerken tot hoogwaardige eindproducten. Hiermee wordt een deel van de metaalkringloop gesloten door een stap over te slaan die zeer veel energie gebruikt, namelijk het omsmelten van ijzer. Het is de bedoeling dat als resultaat van het toekomstfonds project een prototype wordt gemaakt van een hoogwaardig, weer recyclebaar, marktconform product zoals een badkameraccessoire.

Keibewust033 Restifal en Gastvrij Tafelen
Keibewust033 Restifal en Gastvrij Tafelen is een initiatief van Matchpoint Betrokken Ondernemen, samen met Koninklijke Horeca Nederland afdeling Amersfoort, De Kroon Daily Déli bv, MBO Amersfoort, Het Lokaal en Digital Masters. Het gelegenheidsconsortium heeft als doel voedselverspilling tegen te gaan bij Amersfoortse festivals en in de lokale horeca. Voedsel dat daar normaal gesproken als afval (biomassa) wordt verwerkt, wordt met dit project aangeboden aan festivalgangers en kwetsbare doelgroepen als nieuwe, hoogwaardige maaltijden.

Innovatieve bouwmethode voor woningbouw
Innovatieve bouwmethode voor goedkope energieleverende seriematige woningbouw is een initiatief van Heilijgers , in samenwerking met Revo Build en Schokker Advies Bouw. Het consortium onderzoekt het nieuwe bouwen en wil as resultaat van dit project een goedkope, energieleverende, concept rijtjeswoning opleveren. Door veel minder en recyclebaar materiaal te gebruiken (waaronder beton)vermindert de CO2 uitstoot tijdens de bouw met gemiddeld 60% en wordt woning deels circulair gebouwd.

Slimme energieopslag
OverMorgen en IWell willen samen met Stedin en de Alliantie een proefopstellingen neerzetten met zonnepanelen op daken die ook de functie van een batterij krijgen. Deze installaties die voor slimme energieopslag zorgen, komen op daken van appartementencomplexen en kan tot 60% meer opgewekte zonnestroom opleveren dan netstroom.

In 2017 zijn ook diverse projecten uit 2015 en 2016 tot afronding gekomen.
CargoBikeXL
CargoBikeXL is een heel lichtgewicht voertuig om vracht binnen een stedelijk gebied te kunnen vervoeren. 
Mijn CV is OK
Verkeerd afgestelde CV installaties verbruiken onnodig veel aardgas. Door CV ketels te onderwerpen aan een grondige check en vervolgens de afstelling te verbeteren wordt een grote hoeveelheid energie bespaard.
De Nieuwe Graanschuur
Biologische, verpakkingsarme winkel en keuken met streekproducten.
Voor een volledig overzicht verwijzen we naar www.amersfoort.nl/toekomstfonds

Steeds een stapje verder: Circulair Inkopen

2017 ging van start met de ondertekening van de Green Deal Duurzaam GWW op17 januari door wethouder Buijtelaar. Het doel van de Green Deal is dat in 2020 in alle relevante GWW-projecten de Aanpak Duurzaam GWW wordt toegepast in planvorming, aanleg, aanbesteding, beheer en onderhoud. Inmiddels wordt hiermee volop ervaring opgedaan en hard gewerkt en geleerd rond circulair en duurzaam inkopen in de openbare ruimte met een viersporenaanpak:

1. Eigen huis op orde door het aanpassen van standaarden als de RIOR, moederbestek en aanbestedingsbeleid.
2. Anders werken volgens de methode van duurzaam GWW (www.duurzaamgww.nl/de-aanpak )
3. Duurzaamheid meenemen in aanbestedingen, met extra aandacht voor CO2 en circulariteit. Bij aanbestedingen van reguliere beheer- en (her)inrichtingsprojecten is de ambitie beter dan standaard ten aanzien van circulair en CO2. Bij prestigeprojecten wordt de markt uitgedaagd zo ver mogelijk te gaan. Bij pilotprojecten gaat het om grensverleggend, bijvoorbeeld de in onderzoek zijnde pilot circulaire betonnen fietstunnel van 100% gerecycled beton, inclusief cementfractie uit oud beton.
4. Circulair benaderen van grote productgroepen. Hiervoor wordt een circulaire lange termijn strategie ontwikkeld voor productgroepen als betonelementen, asfaltwegen en bebording. In 2017 is een start gemaakt met het anders en duurzamer aanbesteden van standaard betonmaterialen (tegels, straatstenen).

Duurzaamheidsafspraken
Door per portefeuille, naast de gebruikelijke inzet, concrete afspraken te maken op het vlak van duurzame ontwikkeling werd de extra impuls, die het college de duurzame ontwikkeling van de stad wil geven zichtbaar. Op verschillende terreinen en binnen verschillende portefeuilles is het gelukt om flinke stappen te zetten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de afspraak om bij europese aanbestedingen een minimum percentage van 3% beschikbaar te stellen voor innovatie. Dit heeft geresulteerd in betere resultaten op het vlak van energie en materialen bij 12 aanbestedingen in 2017. Op het vlak van mobiliteit wordt er hard gewerkt aan het stimuleren van vervoer per fiets. Het fietsplan en uitvoeringsprogramma fiets 2017-2020 is vastgesteld door de Raad met een totaal investeringsbedrag van  € 8.469.000,- voor concrete maatregelen. Voorbeelden van recent gerealiseerde fietsprojecten zijn het uitbreiden van fietsenstallingen bij station Amersfoort (Smallepad, Piet Mondriaanplein, BW-laan) en in het centrum (stalling Amicitia), het verbeteren van de fietsroutes Heideweg en over bedrijventerrein De Hoef, de aanleg van een nieuw fietspad langs de Laak en maatregelen voor fietsers bij verkeerslichten. De transformatie van kantoorgebouwen is aangegrepen om flinke stappen in de verduurzaming van de gebouwde omgeving te zetten. Denk dan bijvoorbeeld aan de oplevering van het pand aan de Hogeweg 25. Dit complex is getransformeerd een pand met 109 appartementen en de woningen hebben een energielabel A of A+. https://www.ad.nl/amersfoort/bewoners-amersfoortstaete-krijgen-balkon-en-kunnen-naar-de-fitness~ae39c627/
Kortom er zijn mooie resultaten bereikt, maar we moeten ook concluderen dat dit niet op alle terreinen het geval is. Helaas ontbrak het soms aan prioriteit en daarmee aan capaciteit en budget om significante stappen te zetten. Na deze periode is het tijd om niet alleen afspraken per portefeuille te maken, maar ook de inzet vanuit de stad te concretiseren en zichtbaar te maken. Dit gebeurt de komende periode door het afsluiten van de 033SamenDuurzaamdeals voor CO2reductie en het opstellen van een bouwagenda samen met partners uit de stad voor circulaire economie.

Indicatoren klimaatbegroting
De gegevens voor het jaar 2016 zijn pas eind eerste kwartaal 2018 volledig beschikbaar. In de begroting 2019-2023 zullen we uiteraard deze nieuwe gegevens opnemen.

Voor meer informatie zie landelijke klimaatmonitor van RWS